پلكها با ملتحمه پوشيده شدهاند. ملتحمه پرده مخاطي شفافي است كه سطح سفيدي چشم (صلبيه) را نيز ميپوشاند.
گلمژه و شالازيون
گلمژه عفونت اطراف ريشه مژه است. گلمژه شبيه جوش يا دمل است. ممكن است در هر بار ابتلا، بيش از يك گلمژه ايجاد شود، يا فرد به طور مكرر به آن مبتلا گردد، چون باكتريهايي كه در ابتدا يك فوليكول مو را عفوني كردهاند ميتوانند پخش شده و ساير مژهها را نيز مبتلا كنند. معمولا گلمژه به تدريج ايجاد ميشود و توده قرمز دردناكي پديد ميآورد. سرانجام، توده با چرك پر شده و ميتركد. با آزاد شدن چرك، درد تسكين يافته و معمولا پس از چند روز گلمژه ناپديد ميشود.
شكل ديگري از ورم پلك، شالازيون نام دارد (تصوير پايين) و بر خلاف گلمژه، نسبتا بدون درد است. شالازيون به علت انسداد يكي از غدد كوچكي كه كار توليد بخشي از لايه اشك را به عهده دارند، ايجاد ميشود. گاهي باكتريها در داخل اين غدد مسدود، رشد ميكنند. شالازيون نسبت به گلمژه كمي عمقيتر بوده و دورتر از لبه پلك ايجاد ميشود. اغلب شالازيونها تنها ناراحتي اندكي ايجاد ميكنند، اما ممكن است بدشكل و ناخوشايند باشند.
درمان گلمژه و شالازيون
گلمژه و تودههاي پلك تقريبا هميشه براي چشم و بينايي بيضررند، اما اگر گلمژهاي با بينايي شما تداخل پيدا كند و يا از بين نرود، يا اگر به طور مكرر به آن مبتلا مي شويد به چشمپزشك مراجعه كنيد.
براي درمان گلمژه، يك پانسمان فشاري گرم را، چهار بار در روز هر بار به مدت 10 دقيقه روي آن قرار دهيد. براي تهيه اين پانسمان، پارچه تميزي را در آب گرم خيس كرده و قبل از گذاشتن روي چشم، آب آن را بگيريد.
پانسمان فشاري به تسكين درد كمك ميكند. گلمژه را به منظور خارج كردن چرك، فشار ندهيد. اجازه دهيد خودش باز شود. سپس كاملا پلكتان را بشوييد.
گلمژههاي بيش از حد مقاوم، به برش ظريف و تخليه نياز دارند.
شالازيون معمولا بدون درمان، در خلال يك يا دو ماه ناپديد ميشود. به كار بردن پانسمان فشاري گرم، بهبود را تسريع ميكند. ممكن است پزشك يك پماد آنتيبيوتيكي تجويز كند. اگر اين روشها موثر نباشد يا اگر شالازيون همچنان به رشد خود ادامه دهد، ميتوان با جراحي آن را برداشت. بعد از عمل، معمولا چشم به مدت چند ساعت با پانسمان پوشيده ميشود.
التهاب لبه پلك
التهاب لبه پلك يا بلفاريت، به علت عفونت باكتريايي ايجاد ميشود. وقتي غدد نزديك مژهها مقدار زيادي چربي توليد كنند، محيط مطلوبي براي رشد باكتريها فراهم ميشود. در نتيجه يك التهاب پوستهريز ايجاد ميشود كه ناراحتكننده و بدشكل است، اما به ندرت تهديدكننده بينايي است.
گاهي هنگام صبح متوجه ميشويد كه مجبوريد چشمها را به زور باز كنيد، زيرا ترشحات چسبناك در طول شب، چشمهاي بسته را به هم چسباندهاند. در موارد شديد، زخمهاي كوچكي روي لبه پلكها ايجاد ميشود و قرنيه زخمي شده و اثر زخم روي آن باقي ميماند.
افراد مبتلا به التهاب لبه پلك، اغلب سابقه گلمژههاي مكرر و شالازيون را ذكر ميكنند. چسبندگي، پوستهپوسته شدن (مثل شوره) و قرمزي پلكها، خارش و ريختن مژهها از ديگر علايم التهاب لبه پلك است.
درمان التهاب پلك
تميز كردن دقيق پلكها در درمان التهاب لبه پلك حايز اهميت است. در هنگام صبح، پارچه تميز فاقد پرزي را در آب گرم خيس كرده و آب آن را گرفته و مانند پانسمان فشاري روي چشمها قرار دهيد. به اين ترتيب پوستهها نرم ميشوند.
سپس به آرامي به وسيله سوآپ پنبهاي (مانند گوش پاككن) كه با شامپوبچه رقيق شده مرطوب شده است، مژهها و پلك را تميز كنيد. اين كار به زدودن پوستهها كمك ميكند.
اگر روشهاي گفته شده مشكل را حل نكرد، پزشك براي پاك كردن عفونت و كاهش ورم، علاوه بر شويندههاي پلك، براي شما يك پماد يا قطره چشمي كه محتوي آنتيبيوتيك باشد تجويز ميكند.
در قسمت بعدي اين مطلب درباره افتادگي پلك، تورفتگي و بيرونزدگي لبه پلك، پرش و خارش پلك براي شما مطالبي را بيان خواهيم كرد.